Avukat Feyza Altun'un Şeriata hakaret soruşturmasından ardından, Şeriat kelimesinin anlamı merak konusu oldu. Şeriat nedir?  Şeriat ile ilgili merak ettiğiniz sorularınızın cevaplarını haberimizde açıkladık...

Şeriat nedir?

Şeriat, İslam hukukunun temelini oluşturan ve Kur’an ayetleri ile Peygamber Muhammed’in hadislerinden türetilen dini yasalar bütünüdür. Bu yasalar, alimler tarafından yapılan yorumlarla şekillenir ve İslam’daki ibadet, muamelat ve ceza hukuku gibi alanları düzenler.

Zaman içinde, farklı toplum ve devlet yapılarına göre şekillenen ve önemli alimlerin isimleriyle anılan fıkıh mezhepleri gelişmiştir. Ancak şeriat, tarih boyunca her zaman örfi hukukla birlikte uygulanmış ve yalnızca bir hukuk sistemi olarak işlev görmemiştir.

Şeriat neyi savunur?

Şeriat, İslam’ın kutsal yazıları ve peygamberin öğretileri üzerine kurulu bir yasal düzendir. Temel ilkeleri şöyle sıralanabilir:

Tevhid: Allah’ın varlığının benzersiz ve mutlak olduğu, her şeyin O’na ait olduğu inancı.
Adalet: Her bireyin hak ettiği adaleti bulması gerektiği görüşü.
Ahlak: İslami değerlere uygun bir hayat sürmenin önemi.
İbadet: Allah’a ibadetin hayati önemi.
Aile: Aile yapısının korunmasının ve değer verilmesinin önemi.
Toplum: Toplumsal barışın ve güvenliğin sağlanması.
Ekonomi: İslami ekonomik kurallara uygun hareket edilmesi.
Siyaset: İslami siyasi ilkelerin benimsenmesi.
Ceza: İslam tarafından belirlenen cezaların suçlulara uygulanması.
Cihad: İslam’ın korunması ve yayılması için cihadın zorunluluğu.
Şeriatın yorumlanması ve uygulanması konusunda ise farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Kimi Müslümanlar şeriatın kesin kurallar çerçevesinde uygulanmasını savunurken, bazıları ise günümüz şartlarına göre yorumlanması gerektiğini öne sürmektedir.

Şeriat, aşağıdaki temel ilkeleri içeren İslam hukukunun bir yönüdür:

  • İnsan Hakları: Şeriat, her bireyin yaşam, mülkiyet, inanç ve özgürlüklerinin korunmasını önemser.
  • Eşitlik: Şeriat, herkesin Tanrı’nın gözünde eşit olduğunu ve hiçbir ayrım yapılmaksızın her bireyin eşit haklara sahip olduğunu belirtir.
  • Dayanışma: Şeriat, Müslüman toplumunun zekat ve sadaka yoluyla yoksullara ve muhtaçlara yardım etme yükümlülüğünü vurgular.
  • Çevre Koruma: Şeriat, doğal kaynakların korunmasını ve israf edilmemesini, böylece gelecek nesillere aktarılmasını teşvik eder.

Şeriat, Müslümanların günlük yaşamlarını şekillendiren ve İslam’ın temel taşlarından biri olarak kabul edilen bir kavramdır.

Şeriat kuralları nelerdir?

Şeriat, İslam’ın kutsal yazıları ve Peygamber Muhammed’in (s.a.v.) örnek yaşamından alınan geniş çaplı bir yasal çerçevedir. Müslümanların günlük hayatlarını ve ibadetlerini düzenleyen talimatlar sunar.

Şeriatın ana kaynakları aşağıdaki gibidir:

Kur’an: İslam’ın kutsal metni ve Allah’ın (c.c.) sözüdür ve şeriatın temelini oluşturur.
Sünnet: Peygamber Muhammed’in (s.a.v.) eylemleri, sözleri ve onayladığı davranışlardır ve Kur’an’ın açıklanması ve uygulanması için esastır.
İcma: İslam bilginlerinin bir konuda ortaklaştığı görüştür.
Kıyas: Benzer durumlar arasında hüküm çıkarmak için kullanılan bir yöntemdir.

Şeriatın kapsadığı bazı temel prensipler şunlardır:

Tevhid: Allah’ın (c.c.) tekliğine ve tek ilaha inanç.
Namaz: Günde beş defa kılınan namaz.
Zekat: Belirli bir miktarın fakirlere ve muhtaçlara verilmesi.
Oruç: Ramazan ayında tutulan oruç.
Hac: Maddi imkanı olanların hayatlarında en az bir kez yapmaları gereken hac ziyareti.

Ek olarak, şeriat:

Aile hukuku: Evlilik, boşanma ve miras gibi konuları düzenler.
Ceza hukuku: Hırsızlık, cinayet ve zina gibi suçlar için cezaları belirler.
Ekonomi: Ticaret, faiz ve borç gibi meseleleri düzenler.
Siyaset: Devlet yönetimi ve liderlik ile ilgili kuralları içerir.
Şeriatın yorumlanması ve uygulanması, farklı İslami mezhepler arasında değişiklik gösterebilir. Bu yüzden, şeriat hakkında bilgi edinirken çeşitli perspektifleri göz önünde bulundurmak ve güvenilir kaynaklara başvurmak önemlidir.

Şeriatın günümüzdeki uygulanışı konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Kimileri şeriatın her alanda uygulanması gerektiğini savunurken, diğerleri yalnızca dini alanlarda uygulanması gerektiğini öne sürer.

Şeriat neler yasak? 

Şeriat, uygulama ve yorumlara göre değişiklik gösterse de, genellikle aşağıdaki yasakları içerir:

Suçlar:

  • Zina: Evli olmayan kişiler arasındaki cinsel ilişki.
  • Hırsızlık: Bir şey çalma eylemi.
  • İçki İçmek: Alkollü içecek tüketimi.
  • Kazf: Başkasına yalan suçlama.
  • Yol Kesme: Hırsızlık veya gasp amacıyla yola çıkma.
  • İrtidat: İslam’dan dönme.

Diğer Yasaklar ise şu şekildedir;

  • Domuz Eti ve Alkol Tüketimi.
  • Kumar Oynamak.
  • Faizcilik: Faizle para ödünç verme.
  • Zina ve Eşcinsellik: Bu tür davranışların teşvik edilmesi.
  • Tesettürsüz Gezmek: Kadınların örtünmeden dolaşması.
  • Erkeklerle Kadınların Karışması: Cinsiyetler arası etkileşim.
  • Müzik Dinlemek.
  • Bazı Sanat Eserlerinin Üretilmesi ve Sergilenmesi.

Şeriatta uygulama çeşitliliği:

Farklı ülkeler ve toplumlar, yasakların uygulanış biçimi ve yoğunluğu konusunda büyük çeşitlilik göstermektedir. Bazı bölgelerde şeriat hükümleri sıkı bir biçimde yerine getirilirken, diğerlerinde daha yumuşak bir tutum sergilenmektedir.

Şeriatta eleştiri noktaları:

Şeriat kanunlarının getirdiği bazı kısıtlamalar, temel insan haklarına, cinsiyet eşitliğine ve ifade özgürlüğüne ters düştüğü için eleştirilir. Bu yasaklar özellikle kadın haklarını sınırlamakta ve toplumsal eşitsizlikleri artırmakta olduğu iddia edilmektedir.

Şeriatla yönetilmek ne demek?

Şeriat yönetimi, İslam hukukunun prensiplerine dayalı bir yönetim biçimidir. Bu sistem, Kur’an ve Sünnet’ten türetilen hükümlerle, ibadetten ticarete, aile yaşamından ceza hukukuna kadar geniş bir yelpazede düzenlemeler yapar.

Şeriatla idare edilen bir toplumda:

  • Yasal sistem: Laik yasalar yerine, fıkıh alimlerinin Kur’an ve Sünnet’i yorumlamasıyla oluşturulan şeriat kanunları geçerlidir.
  • Siyaset: Devlet yönetimi, İslam’ın prensiplerine uygun şekilde gerçekleştirilir ve liderler şeriat kanunlarına bağlı kalır.
  • Ekonomi: Ekonomik işlemler, şeriatın belirlediği esaslara göre düzenlenir; faiz, kumar ve alkol gibi işlemler yasaktır.
  • Toplumsal yaşam: Giyim, davranış ve sosyal ilişkiler gibi toplumsal normlar, şeriatın ahlaki kurallarına göre şekillendirilir.
  • Ceza sistemi: Hırsızlık, zina ve cinayet gibi suçlar için şeriat tarafından belirlenen cezalar, örneğin el kesme, taşlama ve idam, uygulanır.

Şeriat yönetimini destekleyenler:

  • Şeriatın, Tanrı’nın kanunları olduğunu ve bu yüzden en adil ve kusursuz olduğunu iddia ederler.
  • Toplumsal düzen ve ahlakın korunmasında şeriatın etkili olduğunu belirtirler.
  • Müslümanların kimliklerini muhafaza etmelerine şeriatın yardımcı olduğunu savunurlar.

Şeriat yönetimine karşı çıkanlar:

  • Şeriatın insan haklarına ters düştüğünü öne sürerler.
  • Kadınlar ve azınlıklar üzerinde ayrımcılık yaptığını iddia ederler.
  • Özgürlük ve demokrasi ile uyumsuz olduğunu savunurlar.
  • Şeriat yönetimi, toplumun değerleri ve tercihleri doğrultusunda tartışmalı bir konudur ve her toplumun veya ülkenin kendi insanlarının kararıdır.

Şeriat hangi ülkelerde var?

Şeriat, İslam hukukunu ifade eden geniş bir terimdir ve çeşitli yorumlar ve uygulamalarla ilişkilendirilir. Bu yüzden hangi ülkelerde şeriatın bulunduğunu belirtmek zor olabilir.

Yine de, şeriatı resmi hukuk sistemlerinin bir parçası olarak benimseyen bazı ülkeler vardır:

Şeriatı resmi hukuk sistemi olarak benimseyen ülkeler:

  • Suudi Arabistan: Burada şeriat, anayasanın ve diğer yasaların temelini oluşturur ve ceza, aile ve miras hukuku gibi alanlarda uygulanır.
  • İran: Şeriat, 1979 İran Devrimi’nden bu yana İran’ın resmi hukuk sistemidir ve ceza, aile ve miras hukuku gibi alanlarda uygulanır.
  • Afganistan: Taliban yönetimi altında Afganistan, şeriatı resmi hukuk sistemi olarak kabul etmiştir ve bu, ceza, aile ve miras hukuku gibi alanlarda uygulanır.
  • Pakistan: Pakistan, 1979’da İslam Cumhuriyeti ilan edildiğinde şeriatı resmi hukuk sistemi olarak benimsemiştir ve bu, ceza, aile ve miras hukuku gibi alanlarda uygulanır.
  • Brunei: Brunei, 1984’te Sultan Hassanal Bolkiah tarafından şeriatı resmi hukuk sistemi olarak kabul etmiştir ve bu, ceza, aile ve miras hukuku gibi alanlarda uygulanır.

Şeriatı resmi olarak kabul etmeyip bazı alanlarda uygulayan ülkeler:

  • Mısır: Mısır’da şeriat resmi hukuk sisteminin bir parçası değildir, ancak aile ve miras hukuku gibi bazı alanlarda şeriat esasları uygulanır.
  • Malezya: Malezya’da şeriat resmi hukuk sisteminin bir parçası değildir, ancak aile ve miras hukuku gibi bazı alanlarda şeriat esasları uygulanır.
  • Nijerya: Nijerya’da şeriat resmi hukuk sisteminin bir parçası değildir, ancak kuzey eyaletlerinde şeriat esasları uygulanır.
  • Diğer ülkelerde ise şeriat, resmi hukuk sistemi olmamakla birlikte, bazı Müslüman topluluklar tarafından uygulanabilir.
Kaynak: Haber Merkezi