Burdur’un Pagan tapınaklı Psidia kenti Kremna 2 sene önce başlayan kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkmaya başladı. Kazı başkanı Prof. Dr. Ayça Polat Becks, “Yaptığımız kazı çalışmaları Kremna’yı bölgede yavaş yavaş bir çekim noktası haline getiriyor” diye konuştu.
Burdur’un Bucak ilçesindeki Çamlık Köyü’nde yer alan Kremna Antik Kenti, Psidia bölgesinin en önemli kentlerinden biri olarak biliniyor. Helenistik dönemden Roma İmparatorluğu dönemine kadar yerleşim olarak kullanılan kent, 46 hektarlık bir alana yayılıyor. Etrafı uçurumlarla çevrili kartal yuvasını andıran kent, teknik özellikleriyle de dikkat çekiyor.
Bu kent, özellikle teknik özellikleriyle dikkat çekiyor. Korint düzenindeki 230 metre uzunluğundaki sütunlu caddesi, forum yapısı, bazilika kompleksi, hamam yapısı ve iki tiyatrosuyla, yörenin en zengin ve anıtsal kentlerinden biri olduğunu kanıtlıyor. Kremna’nın gizemlerini ortaya çıkarmak için iki yıl önce başlayan kazı çalışmaları ise hâlâ devam ediyor.
Kremna Antik Kenti’nde kazı çalışmalarını yürüten Prof. Dr. B. Ayça Polat Becks, çalışmalar hakkında açıklamalarda bulunarak, “Kremna Antik Kenti’ndeki kazılara biz 2 sene önce başladık. Bu ikinci sezonumuz. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ile Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi adına burada kazı başkanlığını yürütüyorum. Ekibimizde 30’un üzerinde bilim insanı ve 10 işçi yer alıyor. Kremna bizim antik çağda Psidia dediğimiz bölgede yer alan önemli bir antik kent. Yaklaşık 46 hektar büyüklüğünde bir alana sahip. Bölgenin Helenistik kökenli yerleşimlerinden bir tanesi olma özelliği taşımakta. Ama esas önemini Roma İmparatorluğu döneminde kazanıyor. Bir çok kamusal yapıya ev sahipliği yapıyor burası. Roma döneminde bölgenin koloni kentlerinden biri haline geliyor. Tam da o dönemde forum yapısı bazilika kompleksi, hamam yapısı, 230 metre uzunluğunda korint düzenindeki sütunlu caddesi, 2 tiyatrosuyla oldukça yörenin zengin ve anıtsal kentlerinden birisi oluyor. Kremna geç antik çağ ile birlikte varlığını büyüyerek devam ettiriyor. Çünkü güçlü bir Hristiyanlık evresinin olduğunu görüyoruz burada. Kentte şu ana kadar tespit ettiğimiz 10 kadar kilise var. Daha sonra Bizans dönemi sonrasında kentin yavaş yavaş terk edildiğini yaptığımız çalışmalarda görüyoruz. Tabi önümüzdeki yıllarda yapacağımız kazılar kentin kronolojisinde değişikliklere neden olabilir. Belki kent düşündüğümüzden çok daha erken dönemlerde iskan görmüş olabilir. Bu gibi konulara önümüzdeki yıllarda daha rahat cevap verebilirim” dedi.
Kısa zamanda kent hakkında daha çok bilgi edinmeyi amaçlıyoruz
Kremna Antik Kenti’ndeki çalışma sürecinin yol haritasının açıklayan Prof. Dr. Ayça Polat Becks, “Biz belli bir plan çerçevesinde hareket ediyoruz. Örneğin bu yıl hamam yapısının önünde yer alan Prof. Dr. Jale İnan hocamızdan kalan atık toprağımızın tavsiyesine başladık. Önümüzdeki sene yine hem hamam yapısında hem de sütunlu caddede kazı çalışmalarına devam etmeyi planlıyoruz. Bunun dışında da diğer alanlarda yapacağımız jeofizik olsun ölçüm, çizim gibi rölöve çalışmaları gibi belgeleme çalışmamız da eş zamanlı olarak devam edecek. Kısa zamanda mümkün olduğunca çok belgeleme ve kent hakkında en yüksek seviyede bilgi edinmeyi amaçlıyoruz" diye konuştu.
Kremna ilerleyen yıllarda UNESCO Kültür Mirası Listesi’ne girebilir
Kremna Antik Kenti hakkında UNESCO Kültür Mirası Listesi’ne girebilir iddialarını yanıtlayan Ayça Polat Becks, “Kremna çok yeni başlayan bir kazı ama önemli bir antik kent. Psidia bölgesinin 5 Roma koloni kentinden biri ve korunagelme düzeyiyle de esasında anıtsal yapıların rahatlıkla yüzeyde okunduğu bir kent. Bunlar tabii uzun soluklu çalışmalar. İlerleyen yıllarda bizim bu listeye aday olma yolunda bir dosya hazırlama planlarımız olacak. Ama bunlar tabi ilerleyen yıllarda önümüze gelecek. Üzerinde çalışacağımız noktalar olacak” dedi.
Kremna Antik Kenti dron kameralar ile korunuyor
Antik kentte alınan güvenlik önlemlerinden bahseden Prof. Dr. Becks, “Kazıların başlamasıyla birlikte antik kentte güvenlik önlemleri de ister istemez artırıldı. Bu konuda Bucak İlçe Jandarma Komutanlığı bize gerçekten çok destek oluyor. Hem Burdur Müzemiz hem de yerel güçlerimiz ile birlikte bölgede hem kurulan kameralarla hem de jandarmamızın dronları ile bazen de uydudan güvenlik konusunda bize yardımcı oluyorlar” diye konuştu.
Kremna’da çok fazla tapınak yer alıyor
Kremna Antik Kenti ile ilgili çok fazla Pagan tapınağının bulunduğu şeklinde çıkan haberler hakkında konuşan kazı başkanı Becks, “Kremna kült yönü ile ön plana çıkan bir kent. Biz hem Kremna kent sikkelerinden kentte pek çok tanrı ve tanrıçaya tapıldığını biliyoruz. Hem de yüzeyde okuduğumuz arkeolojik kalıntılara baktığımızda kentte çok sayıda tapınak kalıntısının var olduğunu görüyoruz. Tabii bunlar günümüzde kısmen toprak altında bulunuyor. Önümüzdeki yıllarda yapacağımız çalışmalarla hem imparatorlar kültü ile ilgili hem de Helen ve Roma Pantionu ile ilgili tanrılara adanmış tapınaklardan bazılarını kazmayı ve ayağa kaldırmayı planlıyoruz” dedi.
Kazılar bölgeyi bir çekim noktası haline getiriyor
Kazılar başladıktan sonra bölgeye çok sayıda yerli ve yabancı turistin ilgi gösterdiğinden bahseden Becks, “Burada Bakanlığımız ve Türk Tarih Kurumu’nun desteğiyle 2 yıl önce başladı kazılarımız. Bu kazıların varlığı bölgede Kremna’yı yavaş yavaş bir çekim noktası haline getiriyor. Bundan da çok mutluyuz. Zaman içerisinde bunun artacağına da inanıyoruz. Elbette ki hem yerli hem yabancı ziyaretçilerimiz oluyor. Her geçen gün biz de yapılan çalışmaları merak eden, kentte açığa çıkan yerleri görmek isteyen yerli ve yabancı turistlerin buraya geldiğini görüyoruz ve bundan da gayet memnunuz” dedi.
13 Ağustos meteor yağmurunu takip etmek isteyen vatandaşlar Kremna’ya akın etti
13 Ağustos’ta başlayan ve 1 Eylül’e kadar devam eden Perseid Meteor yağmurunu takip etmek isteyen vatandaşların Kentin yüksek bir konumda olmasından dolayı Kremna’ya akın ettiklerini söyleyen Prof. Dr. Ayça Polat Becks, “Kremna konum itibari ile etrafı uçurumlar ile çevrili baya kartal yuvası gibi oldukça yüksek bir alanda yer alan bir kent. Bu haliyle etrafı açıklık olduğu için gökyüzü gözleminin iyi yapılabildiği noktalardan birisi. Öyle de olunca gerçekten de Bucaklılarımız meteor yağmurunu izlemek için buraya gelmeyi tercih ettiler. Zaten biz de Kremna sikkelerinden de antik çağda da astronomi ile alakalı bir takım kültlerin var olabileceğine dair bir takım ön bilgiler ediniyoruz. Ama tabi bir şeyler söylemek için çok erken. Önümüzdeki yıllarda yapacağımız çalışmalar ve kazılar bize yörenin, kentin inanç sistemi ve diğer başka konularla ilgili daha geniş bilgiler sağlayacak" açıklamalarını yaparak eski zamanlarda da burada astronomi ile ilgilenildiğini belirtti.
Kremna Antik Kenti, Burdur’un üçüncü önemli antik kenti olma potansiyeline sahip. Bu kentin önemini göstermek için Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nden (MAKÜ) bir heyet incelemelerde bulundu. Heyet, kentin tarihi ve mimari özelliklerini araştırdı.
