Doktor Fahrettin Er, Manisa'nın tarihi mirasına dikkat çekerek, bu yapının Anadolu'nun ilk buharlı su pompası sisteminin bir parçası olduğunu belirtti. Er'in aktardığı bilgilere göre, 1890'lu yıllarda İzmir'in köklü Ermeni ailelerinden Balyozyanlar, Manisa'da Hasırcı çiftliğini satın alarak bağcılıkla uğraşmaya başladı.
O dönemde bağlarda ortaya çıkan milidyo hastalığından bağları kurtarmak için tarlaların kışın iki ay boyunca su altında kalmasını gerektirdi. Ancak bölgede su kaynağı olan Nif Çayı'ndan yeterli su elde etmek mümkün değildi. Bunun üzerine, lokomotif teknolojisinden esinlenerek bir buharlı su pompası icat edildi ve bu bacanın olduğu yere kuruldu.
Fahrettin Er, bu bacanın Manisa'da modern tarımın simgesi olduğunu belirtere, bu tarihi yapının daha fazla tanıtılması gerektiğini savundu. Er, Manisa Ziraat Odası'na veya arazinin yeni sahipleri Arbil Ailesi'ne seslenerek, buraya bilgilendirici bir levha konulması çağrısında bulundu. Er'e göre bu anıt, sadece geçmişin bir yadigârı değil, aynı zamanda şehrin tarım ve sanayi tarihinde dönüm noktası olan bir gelişmenin somut kanıtıdır.
Fahrettin Er, " Baca, bir fabrika bacası değil. Bu baca Anadolu topraklarında nehirden yukarıya su çekmek için kullanılmış, ilk buharlı su pompasının buhar üretmek için kömür yakılan bacasıdır.
Anadolu’nun İlk Buharlı Su Pompası
"Manisa’da, sanayi devriminin Anadolu’daki izlerinden biri olan ilk buharlı su pompasının bacası hala ayakta. Yıllar önce tarlalara hayat veren, üretimi güçlendiren bu sistem, bugün bizlere geçmişin mühendislik harikalarından birini hatırlatıyor. 1890 yıllarında İzmir'in ünlü Ermeni asıllı ailesi Balyozyanlar Manisa'da Hasırcı çiftliğini alırlar ve bağcılık yaparlar, burada bağlarda hastalık ortaya çıkınca tek tedavisi kışın iki ay boyunca tarlanın su içinde kalmasıdır.
Burası Nif Çayı, buradan su çıkmaz, pompalamak lazım, lokomotiften hareketle bir su pompası icat edilir ve buraya konur, 24 saat kömür yakılarak buhar elde edilir. Su buradan buraya çekilir ve tarlalar iki ay boyunca su içinde kalır.
Bağlar hastalıktan kurtulur. Bu aslında bizim Manisa'da modern tarımın bir anıtı. Bana göre ziraat odası buraya bir bilgilendirme levhası yapması lazım, ya da bu arazilerin yeni sahibi Arbil ailesi bunu da yapabilir." ifadelerini kullandı.
