Kış aylarının gelmesiyle soğuk algınlığına karşı en çok tercih edilen içeceklerin başında bitki çayları geliyor. Ancak uzmanlar, bilinçsiz ve fazla tüketilen bitki çaylarının faydadan çok zarar getirebileceği uyarısında bulunuyor. Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uzm. Dyt. Beyza Vural Öten, bitki çaylarının kontrollü ve doğru dozda kullanılmadığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti.
Doz aşımı ölüme kadar götürebilir
Bitki çaylarının, içeriğindeki doğal bileşikler sayesinde soğuk algınlığı ve sindirim sistemi rahatsızlıkları gibi durumlarda ilaç kullanımını azaltabileceğini söyleyen Öten, “Bitki çayları farmakolojik etkilere sahip içeceklerdir. Bu nedenle etiketi, içeriği ve kaynağı belli olmayan bitkilerden kesinlikle uzak durulmalı. Dozunda kullanıldığında tedavi edici olabilir; ancak fazla tüketimi alerjik reaksiyonlardan karaciğer ve böbrek hasarına, hatta ölüme kadar giden sonuçlara neden olabilir” dedi.
Fazla miktarda tüketilen bitki çaylarının laksatif etkilerinin elektrolit ve potasyum kaybına yol açabileceğini, bunun da organ fonksiyonlarını olumsuz etkileyebileceğini söyleyen Öten, uzun süreli aşırı kullanımın karaciğer kanserine kadar varan riskler oluşturabileceğini ifade etti.
İlaç kullananlar dikkat etmeli
Kaynağı belirsiz bitkilerde pestisit veya toksik madde kalıntılarının bulunabileceğini hatırlatan Öten, özellikle zayıflama çayları gibi içeriklerine müdahale edilmiş ürünlerden uzak durulması gerektiğini vurguladı.
“Etiketi, üreticisi, kaynağı belli ve Sağlık Bakanlığı onaylı ürünler tercih edilmeli. Eczane veya güvenilir marketlerden alınan bitki çayları kullanılabilir. Örneğin ada çayı fazla tüketildiğinde kalp çarpıntısı ve kalp yetmezliğine kadar gidebilen ciddi sonuçlar doğurabilir. Ayrıca kan sulandırıcı, tansiyon, diyabet veya antipsikotik ilaç kullanan kişilerin bitki çayı tüketmeden önce mutlaka doktoruna danışması gerekir” diye konuştu.
Hamile ve emziren annelere özel uyarılar
Gebelik döneminde ıhlamur ve kuşburnu çaylarının günde bir fincan içilebileceğini belirten Öten, “Emziren anneler için rezene, kimyon ve anason çayları süt üretimine destek olabilir. Ancak bebeklere ilk altı ay boyunca kesinlikle bitki çayı verilmemelidir” uyarısında bulundu.
Zayıflamak isteyenlerin sıklıkla tercih ettiği yeşil çay hakkında da konuşan Öten, “Yeşil çay metabolizmayı hızlandırır, yağ yakımını destekler; ancak fazla tüketildiğinde tansiyon dengesizliğine yol açabilir. Özellikle tansiyon ilacı kullananların yeşil çay tüketiminde çok dikkatli olması gerekir” ifadelerini kullandı.
