Ülkemizin hemen hemen her yöresinde yetişen Semizotu, besin değeri açısından zengin olması nedeniyle dikkat çeken bir bitki türüdür. İnsan sağlığı üzerinde oldukça fazla faydaları bulunan semizotunun, %93 oranında su içermesi onu aranılan sebze türleri arasına sokmuştur. Bilim adamları yaptıkları araştırmalarda semizotunun düşük kalorili, yüksek lifli ve düşük yağ oranı olan bir bitki olduğu sonucuna varmışlardır. Aynı zamanda semizotu, birçok önemli vitamin, mineral ve antioksidan bakımından da zengin olması nedeniyle gastronomlar tarafından yemeklerde tercik edilmektedir. Uzman Doktor Şükrü can Gülşen, semizotunun insan vucuduna faydaları başta olmak üzere, semizotunda hangi vitaminler ve minerallerin bulunduğuna kadar insanların merak ettiği konuları sizler için açıkladı. Semizotu hakkında öğrenmek istediklerinizi yazımızın devamında okuyabilirsiniz.
Uzman Diyetisyen Şükrü Can Gülşen konu hakkında önemli bilgiler verdi.
Bilimsel adı Portulaca oleracea olan semizotu, besin değeri açısından oldukça değerlidir.100 g porsiyonu 20 kalori içerir, bu nedenle diyetlerinizde rahatlıkla kullanabilirsiniz. İçeriğinde; sodyum, potasyum, n3 yağ asitleri, amino asit askorbik asit, kalsiyum, demir, B vitamini, D vitamini, B6 vitamini, kobalamin ve magnezyum bulunur.
Semizotunun faydaları aşağıdaki gibidir;
Bağışıklığı Güçlendirir; İçerdiği retinol ve askorbik asit sayesinde hastalığa neden olan serbest radikalleri azaltır. Bağışıklığı güçlendirir ve hastalıklara karşı tam bir kalkan duvarı oluşturur.
Göz Sağlığını Korur; İçeriğindeki retinolün etkisiyle semizotu göz hücrelerini güçlendirerek göze iyi gelir.
Kalp Sağlığına İyi Gelir; Yoğun antioksidan içeriğinden dolayı damarlardaki yağları azaltır ve yüksek kolesterole iyi gelir.
Bağırsakları Çalıştırır; Yoğun lifli ve yağlı yapısı bağırsakların daha fazla çalışmasını sağlar, bu da kabızlık gibi sorunları ortadan kaldırır.
Mideyi Rahatlatır; B grubu vitaminleri içeren semizotu birçok mide rahatsızlığına iyi gelir ve mideyi rahatlatarak rahat çalışmasını sağlar.
Vücut ve Beyin Gelişimine Katkı Sağlar; İçerdiği n-3 yağ asitleri nedeniyle beyin için gereklidir, hafızayı güçlendirir. Özellikle çocuklarda odaklanma problemi için birebirdir. Unutkanlığı azaltarak odaklanma sorununu da düzeltir.
Kemikleri Güçlendirir; Demir, kalsiyum ve magnezyum gibi kemik için önemli mineraller içerdiğinden kemik sağlığını da destekler.
Kilo Vermeye Yardımcıdır; Düşük kalorili ve lifli yapısı nedeniyle kilo vermek için mucizevi bir besindir.
Semizotu Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Semizotu, bir çok sebzede olduğu gibi uygun şartlarda yetiştiği taktirde sağlıklı bir sebze olup, alternatif tıp tedavisinde de ve hastalıkların önlenmesinde tercih edilmektedir. Ülkemizin bir çok bölgesinde yetişen semizotu faydaları şu şekilde özetleyebiliriz.
Bünyesindeki yüksek C vitamini içeriği nedeniyle bağışıklık sistemine katkıda bulunur.
Yüksek A vitamini içeriği, normal görme yetisinin korunmasına katkıda bulunur
Semizotunda bulunan K vitamini normal kan pıhtılaşmasına ve kemiklerin korunmasına katkı sağlar.
Demir ve folik asit gibi mineraller açısından zengin olan Semizotu anemi hastalığına karşı koruyucu bir kalkan oluşturabilir.
Semizotu içeriğindeki antioksidanlar sayesinde kanser hastalığına karşı koruyucu olabilir.
Yüksek lif içeriği bulunan semizotu, sindirim sistemini düzenlediği gibi özellikle kabızlığı karşı birebirdir. Bu özelliği nedeniyle Anadolu'da kabızlık sorunu yaşayan hayvanlara semizotu yedirilir.
Ancak uzmanlar, semizotunu tıbbi anlamda tüketmek isteyenlerin önce doktorlarına danışmaları gerektiğini önemle hatırlatıyor.
Semizotunun Yan Etkileri var mı?
Bilindiği kadarıyla semizotunun insan vücuduna direk bir zararı bulunmuyor. Ancak her ne kadar yenilebilir sağlıklı bir bitki olsa bile özellikle alerjisi olanlar dikkat etmelidir. Ender de olsa bazı insanların semizotuna karşı alerjilerinin bulunduğu vakalar tespit edilmiştir. Bazı kişilerin semizotuna karşı alerjik reaksiyonları olabilir. Bu tereddütte olan kişilere semizotuna karşı alerji testi tavsiye edilir. Öte yandan her bitkide olduğu gibi semizotunun çok tüketilmesi beraberinde böbrek taşı sorununu getirebilir. Semizotunda oksalat adı verilen bir madde bulunur. Semizotu ile fazla oranda oksalat tüketmek, böbrek taşı riskini doğurabilir. Bu nedenle doktorlar, böbrek taşı sorunu olanlara, semizotunu aşırı tüketmekten kaçınmalarını öneriyor.
Yoğurtlu Semizotu Çorbası
Malzemeler:
300 gr semizotu 1,5 çay bardağı bulgur 1 orta boy soğan 3 su bardağı yoğurt 6 su bardağı su Zeytinyağı ve pul biber
Yapılışı:
Semizotu bol su ile yıkanır ve temizlenir. Soğan küçük küçük doğranır ve tencereye alınır. Yeteri kadar zeytinyağı ile soğanlar hafif pembeleşinceye kadar kavurun. Su ve bulgur eklenir. Bulgur yumuşayana kadar pişirin. Doğranmış semizotunu ekleyin. Biraz kaynatın ve altını kapatın. Çorbayı soğumaya bırakın. Daha sonra çorbaya yoğurt ekleyin ve suyunu çekene kadar karıştırın. Çorbanın sıcak olmasını isterseniz ayrı bir kapta yoğurt, bir yumurta ve bir kaşık unu karıştırıp çorba kaynarken yavaş yavaş ekleyebilirsiniz. Tekrar kaynamaya başladığında ocaktan alın. Kesilmesini önlemek için ara sıra karıştırın. Üzerine kırmızı pul biber ekleyerek servis edebilirsiniz.
Peynirli Semizotu Salatası
Malzemeler:
1/3 demet semizotu
1 adet orta boy domates
2 adet küçük boy salatalık
3-4 yemek kaşığı dilimlenmiş zeytin
2 yemek kaşığı az dövülmüş ceviz
50 gr beyaz peynir
Zeytinyağı
Limon suyu ya da nar ekşisi
Tuz
Yapılışı:
Semizotunu yıkayıp iyice suyunu süzdükten sonra doğrayın. Ancak doğrama yapılırken semizotlarının iri kalmasına dikkat edilir. Domates ve salatalıkları büyük olarak doğrayın. Salatalık kabına doğranmış sebzeleri koyun. Salatanıza, farklı damak tatları eklemek için üzerine dilimlenmiş zeytin ve dövülmüş ceviz ekleyin. Küçük bir kapta zeytinyağı, limon suyu ya da nar ekşisi ve tuzu karıştırın. Sosu semizotu salatasının üzerine döküp iyice karıştırın. Salatanızı servis tabağına koyup üzerine peynir dilimleyerek afiyetle yiyebilirsiniz.
Bulgurlu Semizotu Yemeği
Malzemeler:
1 demet semizotu
1 adet kuru soğan
1 adet kırmızı ya da yeşil biber (Tercihe göre)
2 ya da 3 yemek kaşığı bulgur
1 tatlı kaşığı salça
Zeytinyağı
Tercihe göre tuz
Yapılışı:
Semizotu köklerinden ayrılır. Toprak bulunma ihtimaline karşı bol suyla yıkanır. Saplarını küçük yapraklarını büyük doğrayın. Tercihen kalın saplar kullanılmamalıdır. İmkan varsa semizotu yemeği göveçte yapılması tavsiye edilir. Yoksa çelik tencereye bir miktar zeytinyağı katılıp ocağa konur. Daha sonra kavurmak için soğan eklenir. Soğanlar hafif pembeleşmeye başlayınca tercihe göre kırmızı ya da yeşil biber leblebi büyüklüğünde parçalanıp ilave edilir. Tercihe göre bir yemek ya da tatlı kaşığı salça eklenip yaklaşık 100 ml. su dökülür. Su salça ile özleşesiye kadar karıştırılır. Daha sonra hazırlamış olduğunuz semizotunu tencereye ekleyin. Üzerine bulguru ekleyin. Tercih durumuna göre tuz ilave edebilirsiniz. Tencerenin içindeki bulgurların kabarması için 1 çay bardağı su ilave edilir. Bulgur kabarasıya kadar kısık ateşte pişirin.
