Diyetisyen Elif Öksüz Odabaşı, iklim değişikliği ile mücadelede beslenme alışkanlıklarının belirleyici rol oynadığına dikkat çekti. Araştırmalara göre, insan kaynaklı sera gazı salınımlarının yaklaşık üçte birinin tüketilen besinlerle bağlantılı olduğunu hatırlatan Odabaşı, özellikle hayvansal gıdaların sebze ağırlıklı beslenmeye kıyasla çok daha fazla karbon salınımına yol açtığını ifade etti.
“Daha fazla bitkisel besin tüketin”
Bitkisel bazlı diyetlerin sağlık açısından da önemli faydaları olduğunu belirten Odabaşı, diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları ve bazı kanser türlerinin önlenmesinde sebze ve baklagil ağırlıklı beslenmenin öne çıktığını söyledi.
“Bitkisel protein miktarını artırmak için özellikle nohut, mercimek, barbunya ve kuru fasulye gibi kurubaklagiller, badem, yer fıstığı, kabak çekirdeği gibi yağlı tohumlar sofralarda daha fazla yer bulmalı. Salatalarınızı baklagiller ve kuruyemişlerle zenginleştirin, meyvelerin yanına leblebi gibi yerli atıştırmalıklar ekleyin” dedi.
“Et, süt ve yumurtada dengeyi koruyun”
Hayvansal ürün tüketimini azaltmanın sürdürülebilir beslenme bilincinin temeli olduğunu dile getiren Odabaşı, tamamen hayvansal ürünleri dışlamanın yerine dengeli bir yaklaşımın daha uygulanabilir olduğunu belirtti.
Türkiye’ye özgü Beslenme Rehberi’ne atıfta bulunan Odabaşı, yetişkinlerin haftada 2-3 kez kırmızı et, 2-3 kez kurubaklagil ve her gün 2-3 porsiyon süt ürünleri tüketmesinin önerildiğini hatırlattı. “Amaç, hayvansal ürünleri sıfırlamak değil, gereğinden fazla tüketimi azaltarak hem bireysel sağlığı hem doğal kaynakları korumaktır” diye konuştu.
“Yiyecek israfınızı azaltın”
Dünya genelinde üretilen gıdanın yüzde 17’sinin israf edildiğini ve bunun küresel sera gazı salınımının yüzde 8-10’una karşılık geldiğini vurgulayan Odabaşı, yiyecek israfını azaltmaya yönelik pratik öneriler de paylaştı:
- Olgunlaşmış muzları kek veya pankeklerde kullanın.
- Yumuşamış domateslerle sos ya da menemen hazırlayın.
- Elma ve armut kabuklarını tarçınla fırınlayarak sağlıklı atıştırmalık yapın.
- Bayat ekmekleri galeta unu ya da köfte harcı olarak değerlendirin.
- Zeytinyağlı sebze yemeklerini börek içi harcı olarak kullanın.
Diyetisyen Odabaşı, “Bu küçük adımlar hem ev ekonomisine katkı sağlar hem de doğaya karşı sorumluluk bilinciyle hareket etmemize yardımcı olur” ifadelerini kullandı.
