Göğüs Hastalıkları, İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ali Kutlu, böceklerin özellikle ev, depo ve iş yerlerine sızarak hassas bireylerde solunumsal alerjik reaksiyonlara yol açabileceğini açıkladı.
Türkiye’ye 2017 yılında Gürcistan üzerinden giriş yapan kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys), tarım alanlarında ciddi kayıplara neden olurken yerleşim alanlarında da yoğun çoğalmaya başladı. Bugün böceğin göç yolu Batı Karadeniz ve Marmara Bölgesi’ne kadar ulaştı. Prof. Dr. Kutlu, böceğin yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada tarımsal ve halk sağlığı açısından ciddi bir sorun haline geldiğine dikkat çekti.
“Kökeni Uzak Doğu olan bu böcek, 1998’den itibaren konteyner gemileriyle Kuzey Amerika’ya taşındı ve kısa sürede tarımsal ürünlere ciddi zararlar vermeye başladı. Aynı yıllarda Orta Avrupa’da da tespit edildi. Türkiye’de özellikle Orta Karadeniz’deki fındık üreticileri geçen yıl ciddi şekilde etkilendi. Ne yazık ki, bugüne kadar uygulanan biyolojik ve kimyasal mücadele yöntemleri yeterince etkili olamadı” dedi.
Prof. Dr. Kutlu, kokarca böceklerinin salgıları ve parçalanmış vücut atıklarının iç ortamlarda birikmesiyle alerjik rinit, göz kaşıntısı, astım atakları ve deri döküntüleri gibi sağlık sorunlarının arttığını vurguladı. “Özellikle ev, depo ve iş yerlerine sızan böceklerin ölü kalıntıları havalandırma sistemleriyle ortama karışabiliyor. Bu durum hassas bireylerde ciddi solunumsal reaksiyonlara neden olabiliyor” ifadelerini kullandı.
Böceklerin salgıladığı keskin kokuya dikkat çeken Prof. Dr. Kutlu, “Böceğe dokunmak, ezmek veya hareket ettirmeye çalışmak bile kokunun salınımını tetikleyebilir. Bu salgılar cilt veya gözle temas ettiğinde günler süren kaşıntı, kızarıklık ve egzamalara yol açabiliyor. Nadir durumlarda ise anafilaksi gibi hayatı tehdit eden alerjik reaksiyonlar görülebiliyor” dedi.
Uzmanlar, özellikle eylül ve ekim aylarında havaların soğumasıyla birlikte böceklerin evlere ve kapalı alanlara göç ettiğini, bu dönemde kapsamlı temizlik yapılması, hava giriş noktalarının kapatılması ve böceklerle temastan kaçınılmasının büyük önem taşıdığını belirtiyor.
Prof. Dr. Kutlu sözlerini şöyle tamamladı: “Kahverengi kokarca böceği yalnızca tarım ekonomisini değil, toplum sağlığını da etkiliyor. Bu zararlıyla mücadele, halk sağlığı perspektifinden de ele alınmalı; alerjik ve solunumsal etkiler konusunda farkındalık artırılmalı ve riskli bölgelerdeki vatandaşlarımız dikkatli olmalıdır.”
